Xã Chí Minh

         Ngày 03/12/2025, tại Nhà văn hóa thôn Thanh Kỳ, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã tổ chức Hội nghị tổng kết Dự án “Xây dựng mô hình nuôi rươi kết hợp sản xuất lúa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm” giai đoạn 2023-2025. Hội nghị có sự tham dự của đại diện  lãnh đạoTrung tâm Khuyến nông Hưng Yên; đại diện UBND, phòng Kinh tế, Trung tâm Dịch vụ sự nghiệp công các địa phương; các doanh nghiệp tiêu thụ rươi - lúa; HTX nông nghiệp nơi triển khai mô hình cùng đông đảo hộ nông dân tham gia và nông dân ngoài mô hình. Đây là hội nghị quan trọng nhằm đánh giá toàn diện kết quả và hiệu quả của mô hình sau 3 năm thực hiện.

         Đây là dự án được thực hiện liên tục trong 3 năm, từ năm 2023 đến năm 2025, với phạm vi triển khai rộng tại nhiều địa phương thuộc hai tỉnh, thành phố: tại Hải Phòng gồm các xã Chiến Thắng, Tam Cường, Chí Minh (huyện Vĩnh Bảo), Tân Minh (huyện Tiên Lãng); tại tỉnh Hưng Yên triển khai tại các xã An Thanh, Phụng Công và Minh Tân; ngoài ra còn có các vùng bãi triều, ruộng trũng ven sông phù hợp với điều kiện sinh thái của con rươi. Tổng diện tích triển khai của toàn dự án đạt 56 ha, vượt yêu cầu kế hoạch đề ra (tối thiểu 45 ha), trong đó mỗi mô hình có diện tích từ 5-10 ha, được lựa chọn tại những vùng có truyền thống khai thác rươi hoặc có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển hệ sinh thái rươi - lúa một cách bền vững. Mô hình được triển khai theo quy trình kỹ thuật thống nhất gồm cải tạo ruộng nuôi rươi - trồng lúa, xử lý nền đáy bằng chế phẩm sinh học, chủ động hệ thống cấp - thoát nước phục vụ rươi, sử dụng giống lúa chất lượng phù hợp với điều kiện vùng triều, kết hợp bảo vệ môi trường tự nhiên bằng chế phẩm sinh học và các biện pháp sản xuất hữu cơ.

Trong suốt ba năm, Ban quản lý dự án tổ chức đồng bộ nhiều hoạt động: hướng dẫn kỹ thuật tại ruộng, theo dõi định kỳ mật độ rươi, tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân, tổ chức tham quan - đầu bờ, hội nghị đánh giá mô hình theo từng vụ, xây dựng tài liệu kỹ thuật, pano bảng biểu và các phóng sự truyền thông. Đã có 09 lớp tập huấn trong mô hình với 270 học viên, 18 lớp tập huấn nhân rộng với 540 học viên, 09 buổi tham quan - hội thảo, 06 hội nghị tổng kết mô hình tại các xã và 02 hội nghị sơ kết - tổng kết cấp dự án. Các hoạt động truyền thông được triển khai rộng rãi với 09 pano biển báo mô hình, 5.300 tờ rơi hướng dẫn kỹ thuật, 09 phóng sự và video tuyên truyền phát trên các phương tiện truyền thông địa phương. Nhờ có sự đồng hành của đội ngũ cán bộ kỹ thuật từ Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng và Hưng Yên, các mô hình được giám sát chặt chẽ từ đầu vụ đến cuối vụ, đặc biệt là thời điểm rươi lên - xuống theo chu kỳ con nước và các yếu tố thủy văn.

Kết quả thực hiện mô hình đạt hiệu quả cao về sinh thái, sản xuất và kinh tế. Tại các điểm mô hình ở Hải Phòng, mật độ lỗ rươi đo được đạt từ 100-110 lỗ/m², cao hơn rõ rệt so với ruộng đối chứng chỉ 60-70 lỗ/m². Năng suất rươi bình quân đạt 1.500 kg/ha, có nơi đạt trên 1.600 kg/ha, trong khi đối chứng chỉ khoảng 800 kg/ha; tại Hưng Yên, năng suất rươi đạt bình quân 1.450 kg/ha, tăng gấp đôi so với diện tích không áp dụng quy trình kỹ thuật. Năng suất lúa trong mô hình đạt từ 49,9 đến 50,1 tạ/ha, cao hơn 5-6 tạ/ha so với đối chứng; chất lượng lúa tốt hơn, tỷ lệ hạt lép giảm, hạt sáng màu, cơm thơm, phù hợp tiêu chuẩn lúa hữu cơ và an toàn. Môi trường ruộng mô hình ổn định, nguồn nước sạch hơn, lượng sinh vật đáy phong phú, hệ sinh thái rươi được phục hồi rõ rệt. Nhờ các quy trình sản xuất không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, mô hình đảm bảo an toàn sinh học, thân thiện môi trường và đáp ứng xu hướng phát triển nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ.

         Về hiệu quả kinh tế, tổng thu nhập thuần của các hộ trong mô hình tăng 10-15% so với canh tác truyền thống, đặc biệt những hộ có kinh nghiệm và tuân thủ đúng kỹ thuật đạt lợi nhuận tăng thêm từ 40-60 triệu đồng/ha/năm. Đây là kết quả từ việc gia tăng sản lượng rươi - mặt hàng có giá trị kinh tế cao, đồng thời bán được lúa chất lượng cao với giá tốt hơn nhờ sản xuất theo hướng hữu cơ. Ngoài hiệu quả trực tiếp về kinh tế, mô hình còn giúp người dân giảm công lao động, hạn chế sử dụng phân bón - thuốc hóa học, góp phần cải thiện lâu dài chất lượng đất và bảo vệ hệ sinh thái rươi tự nhiên.

         Song song với sản xuất, dự án xây dựng được 03 chuỗi liên kết tiêu thụ rươi và lúa giữa doanh nghiệp thu mua -hợp tác xã - hộ nông dân, giúp đảm bảo đầu ra ổn định, tránh tình trạng được mùa mất giá. Một số doanh nghiệp chế biến rươi, doanh nghiệp kinh doanh gạo an toàn đã ký kết hợp tác tiêu thụ sản phẩm với các hợp tác xã và hộ dân, tạo tiền đề phát triển bền vững cho vùng sản xuất rươi - lúa. Các mô hình liên kết được duy trì ổn định, đánh giá cao về tính minh bạch và hiệu quả.

         Trong hội nghị tổng kết, đại biểu đã nghe báo cáo toàn diện của Chủ nhiệm dự án, báo cáo kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông Hưng Yên, tham luận của HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Chí Minh và chia sẻ thực tiễn từ đại diện các hộ dân. Các ý kiến tập trung vào việc duy trì mật độ rươi, đa dạng hóa sản phẩm từ rươi, hoàn thiện quy trình sản xuất hữu cơ, hướng tới chứng nhận VietGAP - hữu cơ và mở rộng vùng sản xuất tại các địa phương có tiềm năng. Lãnh đạo cấp trên đánh giá dự án đạt và vượt toàn bộ mục tiêu đề ra, khẳng định mô hình rươi - lúa là hướng đi đúng, phù hợp với điều kiện tự nhiên vùng triều, mang lại hiệu quả sinh thái - kinh tế - xã hội rõ rệt, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện môi trường và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới. 

         Hội nghị kết luận rằng mô hình cần được duy trì và nhân rộng trong những năm tới, đồng thời tiếp tục hoàn thiện chuỗi liên kết tiêu thụ, phát triển thương hiệu rươi - lúa Hải Phòng - Hưng Yên, và hướng tới xây dựng vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.